Laktoz, süt ve süt ürünlerinde doğal olarak bulunan bir tür karbonhidrattır. Kimyasal olarak bir disakkarit şekeri olan laktoz, glukoz ve galaktoz adlı iki basit şekerden oluşur. En çok inek sütünde, daha az miktarda da koyun, keçi ve anne sütünde bulunur.
Kısaca: Laktoz, süt şekeri olarak bilinen ve süt ürünlerinin tatlılığını sağlayan doğal bir şekerdir.
Laktoz Nerelerde Bulunur?
Laktoz, yalnızca hayvansal kaynaklı süt ürünlerinde bulunur. Başlıca kaynaklar:
- İnek, keçi, koyun sütü
- Yoğurt
- Peynir (özellikle taze peynirler)
- Dondurma
- Krema, süt tozu
- Tereyağı (az miktarda)
Not: Bitkisel sütler (badem, yulaf, soya sütü vb.) laktoz içermez.
Laktoz Ne İşe Yarar?
Laktoz, vücut için bir enerji kaynağıdır ve özellikle çocukların büyüme döneminde önemli bir karbonhidrat türüdür. Ayrıca:
- Bağırsak florasını destekler
- Kalsiyum ve mineral emilimine katkı sağlar
- Bebeklikte beyin gelişimi için faydalıdır (özellikle galaktoz bileşeni)
Laktoz İntoleransı Nedir?
Bazı kişiler, laktozu sindiremeyen bir sindirim sistemi sorununa sahiptir. Bu duruma laktoz intoleransı denir.
Laktoz intoleransı belirtileri:
- Şişkinlik
- Gaz
- Karın ağrısı
- İshal
- Bulantı
Bu kişilerde vücut yeterli laktaz enzimi üretmediği için laktoz bağırsakta sindirilemez ve rahatsızlık verir.
Laktoz İçermeyen Ürünler
Laktoz intoleransı olan bireyler için özel olarak üretilmiş “laktozsuz süt”, laktozsuz yoğurt, sert peynirler ve bitkisel süt alternatifleri mevcuttur.
Laktoz ve Beslenme
- Sağlıklı bireyler için laktoz, dengeli bir karbonhidrat kaynağıdır
- Laktoz intoleransı olan bireyler, düşük laktozlu veya laktozsuz diyetler uygulamalıdır
- Laktaz enzimi takviyeleri kullanılabilir
Sonuç
Laktoz, süt ve süt ürünlerinde bulunan doğal bir şekerdir ve insan beslenmesinde önemli bir yere sahiptir. Ancak laktoz intoleransı olan kişiler için bazı sindirim sorunlarına yol açabilir. Bu durumda laktozsuz ürünler veya bitkisel alternatifler tercih edilebilir.
